Jak dogadać się z nastolatkiem? 5 zasad skutecznej komunikacji

Komunikacja z nastolatkiemNastolatki bywają drażliwe i pełne sprzecznych emocji. Typowa dla tego wieku buntownicza postawa sprawia, że trudno do nich dotrzeć. Istnieją jednak sposoby na dogadanie się z najbardziej "krnąbrnym" nastolatkiem.

Określenie "krnąbrny" celowo zostało napisane w cudzysłowie. Bo najczęściej jest określeniem przesadnym, a wręcz krzywdzącym. Mało który nastolatek faktycznie jest celowo nieposłuszny. Najczęściej ich stawanie okoniem wynika z naturalnej potrzeby buntowania się i decydowania o sobie.

Dlatego warto poznać kilka zasad porozumiewania się z nastolatkami, które mogą okazać się bardzo pomocne w dotarciu do nich.

Nie rozkazuj

To my, obecni rodzicie, kiedy byliśmy mali, otrzymywaliśmy głównie komunikaty autorytarne. "Zrób to!", "Nie rób tego!", "Natychmiast masz zrobić to czy tamto…!". A skoro otrzymywaliśmy rozkazy, to sami je teraz stosujemy. Jest to niestety droga do zamknięcia komunikacji, zwłaszcza w przypadku nastolatka. Sprawowanie kontroli poprzez groźby sprawi jedynie, że dziecko poczuje się niezrozumiane, mało wartościowe i zwyczajnie zamknie się w sobie. Sami to przecież doskonale pamiętamy, prawda?

Zamiast rozkazywać, traktuj nastolatka jak równego partnera. Jeśli sytuacja na to pozwala - pozostaw mu wybór, zapytaj o zdanie. Kiedy istnieje konieczność, by twoje nastoletnie dziecko wykonało twoją prośbę, mów o swoich uczuciach i potrzebach, np. "Nie lubię, kiedy zostawiasz po sobie bałagan." lub "Potrzebuję twojej pomocy w kuchni". Opisuj co widzisz. Zamiast "Wynieś wreszcie te szklanki do zlewu!" powiedz "Szklanki stoją na biurku." - takie proste opisujące komunikaty sprawią, że z czasem syn czy córka sam/sama dojdzie do wniosku, że bez sensu te szklanki tak zostawiać. Brak rozkazu sprawi, że nie będzie się przeciw czemu buntować.

Nie mów, że świetnie rozumiesz, co twoje nastoletnie dziecko czuje

Nastolatki uważają się za osoby wyjątkowe, a swoje uczucia traktują śmiertelnie poważnie. Wydaje im się, że tylko oni jedni na świecie są tak smutni czy skrzywdzeni. Wszelkie próby deprecjonowania ich uczuć sprawią, że jeszcze bardziej zamkną się w sobie.

Zamiast więc mówić "Doskonale wiem, co czujesz!" spróbuj wysłuchać nastolatkowego narzekania, płaczu czy złości. Otwórz się na słuchanie - takie szczere i prawdziwe. Możesz pomóc dziecku, mówiąc "Jestem obok, z chęcią wysłucham, co czujesz." lub "Zawsze możesz mi o wszystkim powiedzieć." Nie oceniaj jego uczuć, a na pewno ich nie umniejszaj!

Traktuj nastolatka jak dorosłego

Pomimo tego, że jeszcze nim nie jest. Pozwalaj mu na samodzielne podejmowanie decyzji, oczywiście jeśli tylko jest to możliwe. "Co o tym sądzisz?", "To twój wybór." - takie i podobne komunikaty będą pomagać dziecku samodzielnie myśleć, podejmować decyzje i (ostatecznie) być za nie odpowiedzialnym. Takie działanie wzmacnia niezależność nastoletniego dziecka i jego pewność siebie oraz uczy go, że nie zawsze trzeba mieć takie same zdanie, jak ktoś inny - rodzic czy rówieśnik.

Wspieraj dziecko i podkreślaj jego mocne strony

Nawet dorośli nie lubią wytykania wad. Staraj się więc skupiać na mocnych stronach swojego dziecka. Długotrwałe docenianie sprawia, że dziecko buduje swoją osobowość w pozytywny sposób i wzmacnia swój charakter. Wytykanie błędów i porównywanie do innych do najprostszy sposób na zablokowanie komunikacji między rodzicem a nastolatkiem.

Zapoznaj się z ideą porozumienia bez przemocy

Jest to sposób porozumiewania się opracowany przez Marshalla Rosenberga, który polega na wsłuchaniu się w potrzeby rozmówcy i swoje oraz specyficznym posługiwaniu się językiem, co umożliwia dialog bez przemocy. Empatyczne wysłuchanie rozmówcy i szczere wyrażenie siebie to doskonały sposób na pokojową rozmowę rodzica i nastolatka. Spróbuj dowiedzieć się więcej, np. z książki Marshalla B. Rosenberga "Porozumienie Bez Przemocy: Język Serca" - może okaże się, że to coś dla waszej rodziny?

Jeśli czasem czujesz się bezradny wobec trzaskającego drzwiami nastolatka, spróbuj wziąć kilka głębokich wdechów zanim na niego/na nią krzykniesz. Żeby komunikacja była skuteczna, zwracaj się do dziecka spokojnie, z otwartym sercem i gotowością wysłuchania.

Źródło: ecam.ohp.pl.

Komentarze

Klaudia K. - psycholog
Komunikacja z nastolatkiem faktycznie może być trudna i pełna wyzwań, zarówno dla rodziców, jak i dla samych młodych ludzi. Okres dojrzewania to czas intensywnych zmian emocjonalnych, fizycznych i społecznych, co często prowadzi do nieporozumień i konfliktów w relacjach rodzinnych. Podane w artykule zasady są słuszne, ważna jest empatia, cierpliwość i otwartość w relacji z nastolatkiem, co pozwoli Wam wspólnie przejść przez burzliwy okres dojrzewania w sposób bardziej harmonijny i satysfakcjonują cy dla obu stron.
Jak zmotywować zbuntowanego nastolatka do nauki?
Okres dojrzewania to czas pełen wyzwań zarówno dla nastolatków, jak i ich rodziców. Młodzi ludzie przechodzą przez fazę buntu, która często objawia się oporem wobec obowiązków szkolnych. Jak więc zmotywować zbuntowanego nastolatka do nauki? To pytanie, które zadaje sobie wielu rodziców i opiekunów. W artykule https://damskaperspektywa.pl/zbuntowany-nastolatek-jak-zmotywowac-go-do-nauki przedstawiamy skuteczne strategie, które pomogą Ci zachęcić Twoje dziecko do nauki, mimo trudności i oporu. Omówimy metody budowania motywacji wewnętrznej, a także techniki zarządzania czasem i organizacji nauki, które mogą uczynić proces edukacyjny bardziej atrakcyjnym dla nastolatka. Ponadto, podkreślimy znaczenie empatii, komunikacji i zrozumienia w relacji rodzic-dziecko, które są kluczowe w przezwyciężaniu buntu. Z naszym przewodnikiem nauczysz się, jak tworzyć środowisko sprzyjające nauce, jak ustalać realistyczne cele i jak wspierać swoje dziecko w osiąganiu sukcesów edukacyjnych. Być może znajdziesz odpowiedzi na nurtujące Cię pytania i zyskasz narzędzia, które pomogą Twojemu nastolatkowi odkryć radość i satysfakcję płynącą z nauki.
Iwona
Z każdej strony psycholodzy podkreślają żeby nastolatka wspierać, chwalić nic nie wolno powiedzieć, że coś robi źle bo od razu awantura. Dziecko ma same prawa a rodzić tylko obowiązki, wyegzekwować nie można żadnej pomocy w domu bo dziecko ma ciągle złe dni albo musi się wyspać. Ja rozumiem wspierać ale nie umiem pojąć dlaczego nie mam praw nic żądać czy wymagać. Dlaczego nie można powiedzieć, że coś nam rodzicom się nie podoba? Uczęszczam z dzieckiem na terapie psychologiczną ale często się nie zgadzam z psychologiem.
Aga
Niestety mam podobne odczucia. Próbowałam już wszystkiego, a efekt jest taki że czuję się coraz bardziej "olewana". Do dobrych relacji potrzebne są starania z obydwu stron, nie tylko że strony rodziców. Niestety rosną nam całe pokolenia dzieci skupionych całkowicie na sobie, swoich potrzebach, wyglądzie i telefonie. Egoizm brak chęci do nauki i jakiegokolwiek wysiłku. I to wcale nie jest tak, że dziecko było zostawione samo sobie. Wiele czasu poświęciliśmy swojemu dziecku, a teraz jak patrzę jak się zachowuje to zastanawiam się gdzieś się ono podziało. Ogromny smutek i rozczarowanie - to są moje odczucia.
Mariola
O tak, super rady.
Moje dziecko jest już na tyle duże (15 lat) , że totalnie sam chce decydować o sobie. Nawet nie informując mnie i męża o tym. A wartości, które próbuje przekazać dziecku, idą sobie w las. Tak ja to odczuwam.
Powinien powstać poradnik dla nastolatka, jak się dogadywać z rodzicami...
Pozdrawiam