Czy polskie powieści dla młodzieży kiedyś były lepsze? Ile zdań, tyle opinii, nie zmienia to jednak faktu, że powieści napisane w czasach PRL w oczach wielu czytelników miały pewien specyficzny klimat, który ciężko osiągnąć współczesnym odpowiednikom. Regularne czytanie było jeszcze kilkadziesiąt lat temu o wiele bardziej rozpowszechnione niż obecnie, jednak i wówczas istniały książki, które młodzież czytała dużo chętniej, niż inne. Książki, które warto polecić młodym ludziom także dziś. Oto niektóre z nich.
Tomek w Krainie Kangurów - Alfred Szklarski, 1957
Alfred Szklarski stworzył cały cykl książek o przygodach rezolutnego Tomka Wilmowskiego. Pierwotnie składało się na niego osiem tytułów, niemniej dwa dodatkowe wydane zostały po śmierci pisarza - a ostatni, “Tomek na Alasce” ukazał się w 2021 roku. Niemniej jednak, jak zresztą w przypadku wielu serii, to pierwsza część cyklu budzi w czytelnikach najwięcej nostalgii, i bardzo często wspominana jest najcieplej.
Cechą charakterystyczną tej, jak i innych powieści Szklarskiego jest fakt, że przedstawione tu wydarzenia fabularne są jedynie tłem dla przedstawienia czytelnikowi przyrody i kultury dalekich krajów. Dla niejednego człowieka przeżywającego swoją młodość w latach 50-ych ubiegłego stulecia była to jedna z niewielu szans na poznanie zwyczajów ludzi po drugiej stronie świata. Podczas więc, gdy Tomek przeżywał swoje przygody na kartkach powieści, młodzi czytelnicy przeżywali swoje własne w głowach.
Wakacje z Duchami - Adam Bahdaj, 1962
Kolejną pozycją mającą pośród wielu osób dorastających w latach 60-tych i 70-ych XX wieku status kultowej są “Wakacje z Duchami” Adama Bahdaja. Pisarz ten powszechnie uważany jest zresztą za jednego z najlepszych polskich autorów literatury młodzieżowej zeszłego stulecia, a na kanwie wielu z jego powieści zrealizowano następnie filmy pełnometrażowe, lub seriale. Jedną z tych powieści są właśnie “Wakacje z Duchami”.
Książka opowiada o trójce znajomych, którzy postanowili spędzić wakacje w pewnej położonej nad jeziorem leśniczówce. Jak wkrótce się okazuje, nieopodal położony jest rzekomo nawiedzony zamek. Oczywiście, taka atrakcja nie może umknąć uwadze młodych bohaterów. Powieść ta z całą pewnością rozpaliła niejedną dziecięcą wyobraźnię i stała się inspiracją niejednego marzenia.
Szatan z Siódmej Klasy - Kornel Makuszyński, 1937.
Szatan z Siódmej Klasy to powieść Kornela Makuszyńskiego (twórcy postaci słynnego Koziołka Matołka), wydana jeszcze przed inwazją Niemiec na Polskę. Z oczywistych jednak względów, większość młodych ludzi zapoznać się z przygodami Adama Cisowskiego mogła dopiero po zakończeniu walk. Podczas swojej przygody Adam rozwiązuje tajemnicę jeszcze z czasów wojen napoleońskich, wybiera się na poszukiwanie skarbu, a także poznaje historię pewnego rodu.
“Szatan z Siódmej Klasy” to historia ponadczasowa, która poznać można nie tylko w tradycyjnej, pisemnej formie. Dostępna jest bowiem także wersja audio książki **Szatan z siódmej klasy - audiobook wszystkie rozdziały** oddaje wiernie i co do joty, pozwalając przeżyć z Adamem niesamowitą przygodę w nieco innej formie. Niezwykłą zaletą audiobooków jest możliwość odsłuchania ich także podczas wykonywania innych, codziennych zajęć. Jeśli jesteśmy więc zbyt zabiegani, historia stworzona przez Kornela Makuszyńskiego może więc towarzyszyć nam np. podczas sprzątania, czy gotowania.
Sposób na Alcybiadesa - Edmund Niziurski, 1964
“Sposób na Alcybiadesa” to zdaniem bardzo dużej liczby osób dorastających w czasach PRL, książka absolutnie kultowa. Pomijając płynną i wartką akcję oraz dużą dawkę humoru, wiele osób w przedstawionych przez autora postaciach dostrzec potrafiło siebie i swoje własne problemy i utrapienia. Powieści Edmunda Niziurskiego słyną zresztą z kompleksowo przedstawionych postaci, opisanych w sposób, który sprawia, że nie sposób ich nie lubić.
Również i tym razem przedstawiona historia jest bardzo życiowa. Główni bohaterowie usiłują bowiem odnaleźć metody, dzięki którym uporają się z uprzykrzającymi im życie nauczycielami i w spokoju przeżyją rok szkolny. Jednym z ich “celów” jest nauczyciel historii, profesor Misiak, znany także jako “Alcybiades”.
Zapałka na Zakręcie - Krystyna Siesicka, 1967
Co ciekawe, “Zapałka na Zakręcie” to debiutancka powieść Krystyny Siesickiej - i od razu stała się ona bestsellerem. Bohaterem pierwszej powieści Siesickiej jest młoda dziewczyna, która podczas wakacji poznaje chłopaka o imieniu Martin. Jest on bardzo tajemniczy i niechętnie mówi o swojej przeszłości, od której jednak ewidentnie nie potrafi się uwolnić.
Książka “Zapałka na Zakręcie” nie opowiada, jak niektóre wcześniej opisywane tu tytuły, o wielkich przygodach, duchach, czy tajemniczych skarbach. Skupia się jednak na czymś równie ważnym, co rozpalenie młodej wyobraźni - przedstawieniu piękna pierwszej miłości i emocji towarzyszących zakochaniu. Umiejętna narracja prowadzona przez autorkę i spora dawka humoru sprawiają, że jest to powieść, która z pewnością spodoba się młodym ludziom także i dziś.
Podsumowanie
Istnieje wiele książek, które mają spore szanse wciągnąć młodego czytelnika w przedstawiony przez siebie świat także i dzisiaj. Powyżej przedstawiliśmy jedynie kilka wybranych propozycji. Nawet zaś, kiedy młoda osoba niechętnie sięga po książki, ciekawym rozwiązaniem mogą być audiobooki. Pozwolą one jej bowiem czerpać przyjemność ze wspaniale przedstawionej historii, jednocześnie ucząc się, ćwicząc, czy wykonując jakiekolwiek inne zajęcia.
Komentarze